Wokół Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Od 20 maja 2023 roku Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach mieszcząca się w dawnym gmachu naszego liceum przy ul. Jana Pawła nosi imię pisarza i absolwenta Liceum Żeromskiego Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Na uroczystość nadania imienia przybyła z Neapolu córka pisarza Marta Herling. W wydarzeniu uczestniczyli kieleccy literaci. Wśród gości obecni byli literaturoznawcy, badacze twórczości Herlinga-Grudzińskiego: Zdzisław Kudelski z KUL i Włodzimierz Bolecki z IBL PAN, żeromszczacy, przedstawiciele Stowarzyszenia Absolwentów Liceum. Przybyła też kilkuosobowa delegacja uczniów z naszej szkoły.

Uroczystość rozpoczęła  Msza Św. w intencji Patrona Biblioteki odprawiona przez biskupa Mariana  Florczyka,        w dalszej części uroczystości wystąpiła literaturoznawca dr Irena Furnal z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego wskazując na zasadność wyboru pisarza na patrona Biblioteki, prof. Adam Massalski, nasz kolega absolwent, opowiedział o swoim spotkaniu z pisarzem przed laty w Kielcach, a córka pisarza podzieliła się  emocjami wywołanymi faktem nadania imienia jej ojca bibliotece mieszczącej się w szkole, do której uczęszczał.

20 maja 1919 roku w kamienicy przy dzisiejszej ulicy Sienkiewicza 52 ( kiedyś ulicy Kolejowej 49 ) przyszedł na świat Gustaw Herling-Grudziński. I w tym miejscu 18 maja 2024 r. zaczął się też nasz spacer przez Kielce z czasów młodości pisarza. Doktor Paweł Grzesik, historyk i przewodnik wędrówki swoją opowieść o pokazywanych miejscach zestawiał ze zdjęciami z lat 30-tych. Zobaczyliśmy, gdzie mieścił się zakład fotograficzny Moderne Kopla Gringrasa i konkurencyjny Rembrandt Mieczysława Goldfarba,  zachowane i niezachowane budynki kina Pallace, Phenomen  czy Czwartaka, kiosk z gazetami Marii Kebabczy. Znaleźliśmy się w ważnych dla pisarza miejscach: przed teatrem, który namiętnie odwiedzał, budynkiem szkoły, w parku miejskim, do którego zapraszał koleżanki, przed kamienicą na Placu Wolności, w której mieszkał na stancji i z jej okien obserwował pokazy musztry wojskowej a w dni bazarowe chłopskie furmanki i przekupki. Plac nosił wówczas nazwę Bazarowego. Nasza peregrynacja zakończyła się przy dzisiejszej ul. Seminaryjskiej, przy której mieścił się budynek gimnazjum żydowskiego, w którym Gustaw zaczął naukę.

80 lat temu,12 i 18 maja 1944 roku w atakach na Monte Cassino uczestniczyli absolwenci Liceum im. S. Żeromskiego, żołnierze 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Byli to: zawodowy żołnierz, uczestnik wojny obronnej we wrześniu 1939 roku, wzięty do niewoli przez Sowietów ( obóz NKWD w Griazowcu), żołnierz Armii gen. Andersa Ludwik Domoń; ponad 10 lat od niego młodszy, były więzień łagru w Jercewie, bombardier Gustaw Herling-Grudziński i o dwa lata od niego młodszy ochotnik z września 1939 roku, saper Wacław Górczyński.W bitwie brał też udział późniejszy nauczyciel przysposobienia obronnego w naszej szkole Stanisław Wroński czyli Szweju. Dowodził pododdziałem zaopatrzeniowym mulników. Wszyscy zostali odznaczeni Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, a pułkownik Ludwik Domoń i Gustaw Herling-Grudziński za udział w tej bitwie Orderem Virtuti Militari.

Od 9 maja do 16 czerwca 2024 roku możemy w oglądać w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza na Rynku Starego Miasta 20 w Warszawie wystawę Gustaw Herling-Grudziński. Portret epoki.Powrót do Sorrento. Wystawa składa się z dwóch części-pierwsza, pokazuje życie pisarza na tle wydarzeń historycznych dotyczących Europy XX wieku; druga zwraca uwagę na ważne dla Herlinga wydarzenia z okresu, kiedy jako żołnierz armii gen. Andersa przed bitwą o Monte Cassino, przebywał na rekonwalescencji po przebytym tyfusie  w Sorrento, w zatoce Neapolitańskiej. Miał 25 lat. Był wówczas świadkiem ostatniej dużej erupcji wulkanu Wezuwiusz, poznał też osobiście włoskiego filozofa Benedetta Crocego i zaprzyjaźnił się z jego rodziną. Córka Crocego, Lidia, została po latach żoną Grudzińskiego.

Pierwszą część wystawy Portret epoki  przygotował polsko-włoski zespół z udziałem córki Herlinga-Grudzińskiego - Marty Herling; drugą Powrót do Sorrento zespół Muzeum Literatury - Dorota Fortuna i Piotr Kłoczowski..

20 maja 1919 roku urodził się nasz krajan i starszy kolega, wybitny pisarz Gustaw Herling-Grudziński. Za parę dni będziemy obchodzić 105 rocznicę jego urodzin.To okoliczność sprzyjająca spojrzeniu na Kielce oczyma ucznia Gustawa i wyobrażeniu sobie miasta z czasów jego młodości.

 Zapraszamy w przeddzień rocznicy, 18 maja 2024 roku ( w sobotę ), o godz. 11.00 na spacer śladami  Herlinga-Grudzińskiego. Spotykamy się  na ul. Sienkiewicza 52 ( kamienica obok NOT-u). Poprowadzi nas bardzo kompetentny przewodnik, historyk z Muzeum Narodowego dr Paweł Grzesik. Spacer potrwa ok. 2 godziny.

Zapraszamy serdecznie wszystkich zainteresowanych osobą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, historią miasta i literaturą.

Od 2 do 6 września 2022 roku odbędzie się w Kielcach druga edycja literackiego festiwalu, której patronuje Gustaw Herling-Grudziński.

4 września br. mamy więc aż dwa wydarzenia związane z naszymi absolwentami i oba o godzinie 15.00. Szklany Dom w Ciekotach obchodzi imieniny Stefana, a w Kielcach w siedzibie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej na Wzgórzu Zamkowym ( ul. Zamkowa 4 ) w ramach festiwalu literackiego Pociąg do literatury. Herling-Grudziński Festiwal odbędzie się debata poświęcona pisarzom wyklętym-Gustawowi Herlingowi Grudzińskiemu i Józefowi Mackiewiczowi. Rozmawiać będą: prof. Wacław Lewandowski, prof. Tadeusz Sucharski i prof. Maciej Urbanowski.Poniżej cały program festiwalu:

Pociąg do literatury. II Herling Grudziński Festiwal

2 września-6 września 2022 r.

PROGRAM WYDARZEŃ

2 września 2022, piątek

20 maja 1919 roku 103 lata temu urodził się Gustaw Herling-Grudziński, przyszły pisarz i absolwent naszej szkoły, a także pierwszy  członek Stowarzyszenia Absolwentów, który został uhonorowany Złotą Odznaką.O rocznicy pamiętało Radio Kielce zamieszczając na swoich stronach ciekawą rozmowę z dr Ireną Furnal, badaczką życia pisarza. ( link do tekstu https://www.radio.kielce.pl/wiadomosci/gustaw-herling-grudzinski-wciaz-i...).

Warto wspomnieć, że w 2019 roku żeromszczacy włączyli się aktywnie w obchody 100 rocznicy urodzin pisarza. Powstały wówczas między innymi dwie wystawy. Planszowa przedstawiająca związki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z Ziemią Kielecką pokazana na Rynku i fotograficzna pokazująca pisarza w Neapolu, mieście które wybrał do życia po zakończeniu II wojny światowej pokazana w Domu Środowisk Twórczych, w Pałacyku Zielińskiego.

W dniu 4. października 2021 r. Konrad Cedro opowiedział uczniom klasy maturalnej o profilu humanistycznym o swoich spotkaniach z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim w Neapolu w roku 1986, 1988 i 1991. Lekcja odbyła się z inicjatywy Magdy Helis-Rzepki, Agnieszki Kucharskiej (DŚT) oraz Lillii Winiarskiej-Mancini przy okazji wystawy fotografii z tychże spotkań, przeniesionej tymczasowo do I L.O. z Pałacyku Zielińskiego w Kielcach. Wcześniejsze wernisaże wystawy miały miejsce w listopadzie 2019 r. ( w czasie obchodów 100. rocznicy urodzin pisarza) oraz wrześniu 2021 r. (podczas ogólnopolskiego Festiwalu Herlinga Grudzińskiego pt. „Pociąg do literatury”).

3 września startuje w Kielcach pierwszy festiwal literacki pod nazwą Pociąg do literatury. Pierwszej edycji trwającej do 5 września patronuje nasz absolwent, wybitny pisarz o wyrazistej i bezkompromisowej obowości, Gustaw Herling-Grudziński. Organizatorami festiwalu są: Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej (OMPiO)  oraz Miejska Biblioteka Publiczna.

Pisarzowi będzie poświęconych kilka wydarzeń.

3.09.2021 r. (piątek) w OMPiO przy ul. Zamkowej 3 o godz. 9.00 odbędzie się lekcja z Herlinga prowadzona przez prof. Tadeusza Sucharskiego;

  na Placu Artystów zaprezentowana zostanie wystawa planszowa prezentujaca związki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z Kielecczyzną;

  o 16.00 w Domu Środowisk Twórczych  (ul. Zamkowa 5) będzie miał miejsce  panel dyskusyjny Zachować wolny umysł. Dla kogo jest Herling dzisiaj? z udziałem prof. Tadeusza Sucharskiego, prof. Feliksa Tomaszewskiego, Igora Gorzkowskiego, Andrzeja Mastalerza oraz żeromszczaka Konrada Cedry. Nastapi też wręczenie Nagrody Marszałka Świętokrzyskiego zwycięzcy I Ogólnopolskiego Konkursu na Opowiadanie im. Herlinga-Grudzińskiego;

Film do obejrzenia na stronie Portalu Informacji Kulturalnej pod adresem: http://pik.kielce.pl/filmy/reportaze-i-felietony/premiera-filmu-stad-wyr...