Kolejna książka Żeromszczaka Macieja A. Zarębskiego

              We wrześniu 2025 roku ukazała się czwarta część cyklu dokumentalno- -reporterskiego Macieja Andrzeja Zarębskiego Z pogranicza regionalizmu i literatury, cz.4. Stanowi zbiór tekstów o różnorodnej tematyce. Dzieje tej serii to kilkanaście lat, bo pierwszy raz tytuł pojawił się w Bibliotece Świętokrzyskiej w 2013 roku z okazji 70. urodzin Autora oraz półwiecza aktywności społecznej.

Kolejnym częściom także towarzyszyły okazje: nadchodzących 80-lecia i 60-lecia działalności publicznej Macieja Zarębskiego (2022) oraz 20-lecia Świętokrzyskiego Towarzystwa Regionalnego (2024). Obecna czwarta część honoruje zakończenie działalności Towarzystwa. Sięgając do porównań, nie można także nie zauważyć stałego zwiększania objętości: od niespełna stron w tomiku pierwszym, przez prawie 130 (część 2), 200 (część 3), po obecne niemal 280 stron. Zawsze oczywiście bogato ilustrowanych, bo to znak rozpoznawczy Autora, bądź co bądź nie tylko literata, ale i wziętego fotografika. Tom otwiera kronikarska dokumentacja działalności Świętokrzyskiego Towarzystwa Regionalnego za rok ubiegły. Z  kolei akcent matecznikowy przynosi tekst drugi, omawiający jubileusz Towarzystwa Przyjaciół Szczytna w Chacie Mazurskiej we wrześniu 2024, z aktywnym udziałem i wsparciem środowiska świętokrzyskich regionalistów. Kolejny dział to eseje biograficzne – sylwetki nieżyjących współpracowników i przyjaciół, a także w pewnym sensie mistrzów Autora, bo tak można określić dyrektora Liceum Żeromskiego w Kielcach Antoniego Bieżanka oraz pierwszego szefa, jeszcze z czasów białostockich, prof. Andrzeja Danysza. Oprócz nich poznajemy sylwetki: Stanisława Dudy, przedsiębiorcy o barwnym życiorysie, sponsorze, Ireny Horban, wybitnej regionalistki z Pruszkowa; prof. Henryka Kocója, historyka, znakomitego badacza polskich zrywów niepodległościowych, Mieczysława Korczaka, lekarza stomatologii, weterana partyzantki Jędrusiowej, który dzielił się swoimi wspomnieniami (i wiedzą medyczną) z czytelnikami jeszcze Biblioteki Staszowskiej; Danuty Parol, aktywnej dziennikarki, dokumentalistki wydarzeń kulturalnych, wreszcie dr Barbary Szeffer-Marcinkowskiej, szefowej Unii Polskich Pisarzy Lekarzy, w szeregach której Autor działał przez lata, m.in. organizując krajowe sympozja tej organizacji. Wszystkie eseje biograficzne są skreślone żywo, z wielką życzliwością, podziwem i wdzięcznością, w tym podkreśleniem bezpośrednich związków, współpracy i więzów przyjaźni, towarzyszących przez lata tym znajomościom. Cztery kolejne szkice to dokumentacje podróży i wycieczek w różne strony świata. Kronika południowoamerykańska jest najobszerniejszym tekstem w książce – to opis dwóch tygodni nieustannego zwiedzania, fotografowania, podziwiania dawnych cywilizacji, uroków natury i życia codziennego miejsc wciąż dla nas egzotycznych: Peru, Chile, Urugwaju, Argentyny, Brazylii. Autor nie szczędzi faktów historycznych, treść okraszając oczywiście licznymi fotografiami, które stanowią wraz ze słowem zwartą, nierozdzielną całość. Ten żywy przekaz słowno-fotograficzny obecny jest również w pozostałych opisach podróżniczych, a czeka nas jeszcze zwiedzanie i odpoczynek na gorącej Krecie wraz ze słynną wyspą trędowatych Spinalongą, urlop na dalekiej Fuerteventurze oraz – niejako dla równowagi – intensywna majówka w Skandynawii. Po powrocie do kraju odpoczniemy w  czasie spokojnego, rodzinnego weekendu w  klimatycznym Kliczkowie (na ziemi sieradzkiej). Charakterystyczny dla lokalnego patriotyzmu jest też obszerny szkic o Szczawnicy, miejscu, które Autor bardzo sobie upodobał, w którym znalazł wielu życzliwych ludzi, do którego chętnie przyjeżdża i prywatnie, i w celach zdrowotnych, i w ramach publicznej działalności regionalistycznej.

Książka rozpoczyna się dokumentacją działalności Świętokrzyskiego Towarzystwa Regionalnego i  również w  ten sposób się kończy. Dokładnie zrelacjonowane jest spotkanie z czerwca 2025, na którym rozliczono realizację projektu upamiętnienia śp. Jana Jadacha tabliczką na nagrobku, omówiono wydanie i promocję Autobiografii Karola Czejarka, wreszcie wypromowano Oazę w cieniu Bartka, ostatni tom pięcioksięgu wspomnieniowego Macieja Zarębskiego. Przyjęto też uchwałę o rozwiązaniu Towarzystwa, którą załączono w tekście. Dodatkowym ważnym uzupełnieniem dokumentacyjnym są zamieszczone na końcu wykazy członków Świętokrzyskiego Towarzystwa Regionalnego, na różnych etapach jego działalności.

Książkę czyta się z prawdziwą przyjemnością. Polecam jej nabycie i życzę miłej lektury.

Przemysław Zieliński (Olsztyn)

Książkę można zamówić wpłacając 70 zł (cena egz. książki z wysyłką) na konto

ŚTR 49 8512 0002 2001 0008 2051 0001 BS Samsonów (oferta ważna do 30 XII br.)