Popioły - Jeziorko "Zmienne" Heleny i Rafała

„Zmienne” leżało na szczycie kamienistej wysokości, otoczone głuchym, zewsząd idącym lasem. Nie było do niego ani drogi, ani perci. Pełne było ciemnej a przezroczystej wody, gdzie zawartym kołem zielonym odbijały się świerki odwieczne i niska kosodrzewina. Czasem przeglądały się w nim żółte, dalekie turnie, jakby je ku tej wodzie samotnej i dalekiej gnała tęsknota. Nikt tam nie bywał. (…) Zresztą była cisza. Las obejmował staw silnym ramieniem. Jak mąż ślepy, głuchy i zdziczały w mękach zazdrości, osłaniał wiekuistym uściskiem łono tej cudnej, mieniącej się wody, która zamykała w sobie wszystkie cuda niebios, poranną i zachodnią zorzę, różnobarwne obłoki, wiatr i złotą błyskawicę, gwiazdy, księżyc i samo wieczne słońce. Uwięziona woda czyniła sobie igraszkę ze wszystkiego, co wolność jej krępowało: ze świerków, kosówek, brzegów i złotego szlaku więdnących szuwarów”.

Stefan Żeromski Popioły tom 2

Jeziorko „Zmienne” to Staw Smreczyński znajdujący się w górnym piętrze Dol. Kościeliskiej w Tatrach. Dojście już tam jest wytyczone, ale kończy się barierą. Nie można, jak kiedyś, obejść stawu, sfotografować go w całości. O ciszę też trudno. Chyba, że przyjdziemy rano, zanim dotrze tłum. Wtedy tylko odczujemy ducha opisu Żeromskiego. Przeczytajmy cały, bo to tylko fragmenty.

Jacek Jopowicz